Nowe Zmiany w Kodeksie Pracy

Zapowiadane jeszcze niedawno zmiany w prawie pracy 2024 r. ostatecznie zostają odroczone. Na jak długo? Nie wiadomo. Skrócenie tygodniowego czasu pracy do 35 godzin albo czterodniowy tydzień pracy, urlop 26 dni bez względu na staż pracy, pełne oskładkowanie umów cywilnoprawnych raczej nie staną się problemem kadrowych i księgowych jeszcze w tym roku.

To dobrze, bo sporo zmian w przepisach prawa pracy zaszło w 2023 roku i niektóre z tych zmian do dziś potrafią w praktyce przyprawić o ból głowy. Spora szansa, że niebawem dojdzie do zmiany przepisów w zakresie okresów zaliczanych do stażu pracy, od których zależą uprawnienia pracownicze. Do stażu tego zaliczone mają zostać m.in. praca na podstawie umowy zlecenia czy okres prowadzenia działalności gospodarczej (ale jedynie wówczas, gdy z tego tytułu podlegało się ubezpieczeniom społecznym).

Zmiany w kodeksie pracy w 2024 roku

Jeśli chodzi o zmiany i nowelizacje przepisów w 2024 roku, do najważniejszych należą:

1. Od 1 lipca 2024 minimalne wynagrodzenie za pracę to 4300 zł. Na rok 2025 z kolei minimalne wynagrodzenie to 4666 zł brutto, a minimalna stawka godzinowa na umowie zlecenia to 30,50 zł brutto
2. 25 września 2024 weszła w życie ustawa o sygnalistach. Co prawda naruszenia z zakresu prawa pracy zostały ostatecznie wyłączone z katalogu naruszeń będących w zakresie regulacji ustawy, ale pracodawca może dobrowolnie przewidzieć je w swojej procedurze zgłaszania naruszeń prawa

Trwają prace nad przepisami nadającymi nowe uprawnienia Państwowej Inspekcji Pracy. PIP będzie mógł zmienić umowę zlecenie w umowę o pracę na drodze decyzji administracyjnej, jeśli np. uzna, że zatrudnienie cywilnoprawne spełnia przesłanki do uznania go za pełnoprawny stosunek pracy.

Trwają również prace nad wspomnianym wcześniej zaliczeniem do stażu pracy okresów wykonywania umowy zlecenia i prowadzenia własne działalności gospodarczej, a także odpłatną pracą w okresie odbywania kary pozbawienia wolności czy tymczasowego aresztowania. Na pewno jednak nowe przepisy w tym zakresie nie wejdą w życie w 2025 roku, a i 2026 również nie jest pewny.

Sporo natomiast zmian zaszło w kodeksie pracy w 2023 roku. Zmiany te objęły m.in. wprowadzenie pracy zdalnej, badania trzeźwości pracowników, wprowadzenie nowych rodzajów urlopów (urlop opiekuńczy), skrócenie okresu na skorzystanie z urlopu ojcowskiego (po zmianach prawo do ojcowskiego – do końca 12 miesiąca życia dziecka), wprowadzenie nowego zwolnienia od pracy z powodu siły wyższej, nowe obowiązki pracodawców w zakresie ochrony pracowników przed szkodliwymi czynnikami na stanowiskach pracy.

Oprócz powyższego znowelizowane przepisy wprowadziły obowiązek wskazania przez pracodawcę przyczyny wypowiedzenia umowy o pracę na czas określony. Umowa na okres próbny może zostać zawarta na okres do 3 miesięcy, przy czym zawierając ją na miesiąc czy 2 miesiące musimy w treści umowy wskazać zamiar, na jak długo zamierzamy następnie zawrzeć umowę na czas określony.

Zmiany dotyczą również możliwości wnioskowania przez określonych pracowników o elastyczny czas pracy, zaliczania szkoleń do czasu pracy (jeśli to pracodawca kieruje pracownika na szkolenie), możliwości ubiegania się przez pracownika o bardziej przewidywalne warunki pracy.

Jakie są cele zmian w kodeksie pracy?

Nowelizacje mają na celu zwiększenie ochrony praw pracowników, co obejmuje nie tylko lepsze warunki zatrudnienia, ale również wprowadzenie mechanizmów chroniących zdrowie pracowników na różnych stanowiskach. Przykładem jest nowelizacja art. 222 Kodeksu pracy wprowadzająca obowiązki dla pracodawców w zakresie ochrony przed czynnikami rakotwórczymi. Te zmiany mają również promować przejrzystość i przewidywalność warunków pracy, co ma kluczowe znaczenie w kontekście integracji z normami unijnymi oraz podnoszenia konkurencyjności polskiego rynku pracy.

Nowe rodzaje urlopów

Od 2023 roku pracownicy mogą korzystać z dwóch nowych rodzajów urlopów, które mają na celu lepsze dostosowanie prawa pracy do potrzeb społecznych. Pierwszym z nich jest 5-dniowy urlop opiekuńczy. Jest to znaczne wsparcie dla pracowników, którzy muszą zapewnić opiekę bliskim w nagłej sytuacji zdrowotnej. Minus jest taki, że za czas urlopu opiekuńczego pracownik nie zachowuje prawa do wynagrodzenia, ale urlop ten zalicza się normalnie do stażu pracy.

Drugim nowym urlopem jest 2-dniowy urlop z powodu siły wyższej, który przysługuje pracownikom w sytuacjach nagłych, takich jak nieprzewidziane zdarzenia losowe (w zasadzie to nawet nie urlop, choć potocznie się tak mówi, ale zwolnienie od pracy). Pracownik w trakcie takiego urlopu ma prawo do połowy wynagrodzenia.

Te nowe zmiany w kodeksie pracy zwiększają elastyczność i dostępność urlopów, co ma na celu lepsze wsparcie pracowników w trudnych sytuacjach życiowych.

Obowiązki pracodawców

Zmiany w prawie pracy to także szereg obowiązków dla pracodawców, które mają na celu zwiększenie ochrony i stabilności zatrudnienia pracowników. Jednym z kluczowych obowiązków jest zapewnienie pracownikom, którzy wracają z urlopów rodzicielskich, powrotu na dotychczasowe lub równorzędne stanowisko pracy. Ponadto pracodawcy są teraz zobligowani do przestrzegania nowych przepisów dotyczących ochrony pracowników przed szkodliwymi czynnikami w miejscu pracy, co jest wynikiem wdrożenia unijnych dyrektyw. Zaniedbania w tym zakresie mogą skutkować sankcjami, w tym karami finansowymi oraz odpowiedzialnością cywilną. Te zmiany mają na celu dostosowanie polskiego prawa pracy do europejskich standardów i zwiększenie bezpieczeństwa oraz komfortu pracy.

Elastyczne formy zatrudnienia

W ramach nowelizacji Kodeksu pracy w 2023 roku wprowadzono istotne zmiany w prawie pracy mające na celu zwiększenie elastyczności w zakresie form zatrudnienia. Zmiany te, inspirowane dyrektywami Unii Europejskiej, obejmują m.in. elastyczny czas pracy oraz prawo do zmiany warunków zatrudnienia, co ma na celu nie tylko ułatwienie godzenia życia zawodowego z osobistym, ale również zwiększenie pewności i przewidywalności warunków pracy.

Rewolucyjne zmiany w kodeksie pracy

Jakie zmiany w kodeksie pracy 2024 mogą przynieść rewolucyjne zmiany, które wpłyną na życie zawodowe wielu pracowników oraz praktyki ich pracodawców? Ministerstwo pracy zapowiedziało, że zmiany te będą wynikiem szerokich konsultacji z różnymi grupami interesów, co ma zagwarantować, iż nowe regulacje będą jak najlepiej odpowiadać aktualnym potrzebom rynku i społeczeństwa.

Skrócenie tygodnia pracy

Skrócenie tygodnia pracy do 35 godzin jest jedną z najbardziej rewolucyjnych zmian, jakie mogą zajść w polskim kodeksie pracy. Tego typu reforma miałaby na celu poprawę jakości życia pracowników, zachowanie równowagi między życiem zawodowym a prywatnym oraz zwiększenie wydajności pracy. Ministerstwo pracy rozważa różne modele organizacji pracy, takie jak wprowadzenie czterodniowego tygodnia pracy. Takie rozwiązanie zostało już z powodzeniem wdrożone w kilku krajach na świecie, gdzie przyniosło zarówno korzyści dla pracowników w postaci lepszego samopoczucia, jak i dla pracodawców w postaci wyższej produktywności.

Nowe uprawnienia dla sygnalistów

Nowe uprawnienia dla sygnalistów to kolejny istotny element nowelizacji kodeksu pracy. Ustawa o ochronie sygnalistów ma na celu zabezpieczenie osób, które zgłaszają nieprawidłowości w miejscu pracy, przed wszelkimi formami represji ze strony pracodawcy. Zmiany te wprowadzają nowe obowiązki dla pracodawców, takie jak konieczność stworzenia procedur umożliwiających bezpieczne zgłaszanie nieprawidłowości oraz zapewnienia ochrony tożsamości sygnalistów. Wdrożenie tych zmian jest odpowiedzią na dyrektywy Unii Europejskiej dotyczące przejrzystych i przewidywalnych warunków pracy, a także stanowi krok w kierunku zwiększenia transparentności i uczciwości w miejscu pracy.

Podsumowanie

Podsumowując, zmiany w Kodeksie pracy przynoszą szereg nowych przepisów mających na celu poprawę ochrony pracowników oraz dostosowanie rynku pracy do zmieniających się warunków społecznych i gospodarczych. Wprowadzają nowe rodzaje urlopów, takie jak urlop opiekuńczy i urlop z powodu siły wyższej, co zwiększa elastyczność zatrudnienia i wsparcie dla pracowników w trudnych sytuacjach życiowych. Pracodawcy będą musieli także spełniać nowe obowiązki dotyczące ochrony zdrowia pracowników oraz bardziej przejrzystych warunków zatrudnienia. Zmiany mają również na celu zbliżenie polskich regulacji do standardów unijnych, co może zwiększyć konkurencyjność polskich firm na rynku europejskim.

Jeśli chcesz być na bieżąco ze zmianami w kodeksie pracy i zwiększać swoją wiedzę, skorzystaj z kursów online z certyfikatem men.