Urlop wypoczynkowy w pierwszej pracy po studiach

Urlop wypoczynkowy przysługuje osobie, zatrudnionej w stosunku pracy. Uprawnienie do skorzystania z urlopu wypoczynkowego nie przysługuje zatem zleceniobiorcom czy wykonawcom dzieła. Stosownie do przepisu art. 152 kodeksu pracy pracownikowi przysługuje prawo do corocznego, nieprzerwanego urlopu wypoczynkowego, a prawa do urlopu wypoczynkowego pracownik nie może się zrzec. Udzielając pracownikom urlopów wypoczynkowych należy rozpatrzyć dwie kwestie – po pierwsze wymiar urlopu wypoczynkowego, jaki przysługuje pracownikowi ze względu na staż pracy, a po drugie samo prawo do urlopu wypoczynkowego. Nie zawsze bowiem jest tak, że podejmując zatrudnienie pracownik niejako od razu może skorzystać z urlopu wypoczynkowego. W określonych sytuacjach, aby uzyskać prawo do urlopu wypoczynkowego, pracownik musi niestety poczekać. W szczególności w przeważającej większości przypadków ten okres karencji – wyczekiwania na nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego ma miejsce w sytuacji absolwentów.

Zgodnie z przepisem art. 153 §1 kodeksu pracy pracownik, który podejmuje zatrudnienie po raz pierwszy, w tym roku kalendarzowym, w którym podejmuje zatrudnienie, nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego w wysokości 1/12 z wymiaru, przysługującego mu po przepracowaniu roku. Mając na względzie fakt, iż zgodnie z art. 154 §1 kodeksu pracy wymiar należnego pracownikowi urlopu wypoczynkowego to 20 albo 26 dni (ten wyższy wymiar przysługuje pracownikom, legitymującym się stażem pracy co najmniej 10 lat z uwzględnieniem okresów zaliczalnych), to po miesiącu pracy pracownikowi w pierwszym roku pracy przysługuje 1/12 z 20 albo 26 dni, czyli odpowiednio 1,67 albo 2,16 dnia. W praktyce osoba, która podejmuje zatrudnienie po raz pierwszy w życiu ma prawo do 20 dni urlopu wypoczynkowego rocznie, a więc po miesiącu pracy należy jej się 1/12 z 20, czyli 1,67 dnia, co w praktyce oznacza, że osobie takiej można udzielić 1 dnia urlopu, a pozostałe 0,67 dnia przechodzi na następne miesiące.

Urlop wypoczynkowy w pierwszej pracy po studiach

Jeśli dana osoba ukończyła studia (magisterskie, inżynierskie czy licencjackie), to z tytułu nauki zalicza się jej do stażu pracy od razu 8 lat. Nadal jednak nie daje to 10 lat pracy, aby pracownik świeżo po studiach miał prawo do 26 dni urlopu wypoczynkowego. Oznacza to, że jeśli absolwent studiów podejmuje zatrudnienie, to po każdym przepracowanym miesiącu nabywa prawa do 1/12 z 20 dni urlopu wypoczynkowego, gdyż właśnie 20 dni urlopu będzie mu przysługiwać po przepracowaniu roku.

Może się jednak okazać, że absolwent studiów, który podejmuje zatrudnienie w stosunku pracy po raz pierwszy po studiach, w czasie studiów już pracował na etacie. W takim przypadku ta praca, którą podejmuje po zakończeniu studiów, nie jest jego pierwszym zatrudnieniem, a więc nie obowiązuje go w tym przypadku miesiąc karencji i oczekiwania na nabycie prawa do urlopu wypoczynkowego. W tej sytuacji z urlopu wypoczynkowego pracownik ten może skorzystać już od razu po zatrudnieniu, w całym należnym mu wymiarze (liczonym proporcjonalnie od dnia zatrudnienia do końca roku kalendarzowego). Jak to wygląda w praktyce? Pokażmy to na przykładzie.

Dwóch absolwentów, którzy studia ukończyli w czerwcu, podejmuje zatrudnienie w stosunku pracy z dniem 1 sierpnia. Dla pierwszego z nich to pierwsza praca w życiu, drugi natomiast na czwartym roku studiów przepracował kilka miesięcy na podstawie umowy o pracę na czas określony. Obaj mają prawo – ze względu na urlopowy staż pracy – do 20 dni urlopu wypoczynkowego za rok kalendarzowy. Pierwszy z tych absolwentów nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego w wymiarze 1/12 z 20 dni po przepracowanym miesiącu, z kolei drugi nabywa prawo do urlopu wypoczynkowego od razu w pełnym należnym mu wymiarze, przy czym wobec faktu, iż został zatrudniony nie z początkiem roku, a w trakcie roku, należy mu się za ten rok 5/12 z 20, czyli po zaokrągleniu 9 dni urlopu. Z tych 9 dni urlopu wypoczynkowego może on skorzystać jeszcze w miesiącu sierpniu.

Należy nadmienić, iż do okresu zatrudnienia, od którego zależy wymiar urlopu wypoczynkowego, nie zalicza się zatrudnienia na podstawie umowy cywilnoprawnej – umowy zlecenia czy umowy o dzieło. Jeśli zatem absolwent studiów podejmuje zatrudnienie w stosunku pracy (np. na podstawie umowy o pracę) po raz pierwszy po studiach, to nie ma tu znaczenia, że np. w czasie studiów pracował gdzieś na zleceniu. Dla niego jest to pierwsze zatrudnienie w życiu, a więc prawo do urlopu wypoczynkowego uzyska z upływem miesiąca pracy.