Odwołanie pracownika z urlopu – czy pracownik musi pracodawcy zostawiać na czas urlopu dane do kontaktu?

Uprawnienie do skorzystania z corocznego, płatnego i nieprzerwanego urlopu wypoczynkowego jest jednym z najważniejszych uprawnień pracowniczych. Prawa do urlopu wypoczynkowego pracownik nie może się zrzec, a z samego urlopu korzysta co do zasady zgodnie z ustalonym w zakładzie pracy planem urlopów, a jeśli planu urlopów w zakładzie pracy nie wprowadzono, to w terminach ustalonych z pracodawcą.

Należy mieć na względzie dwie sprawy – to, że pracownik ma „święte” prawo do urlopu wypoczynkowego nie oznacza, że z prawa tego może korzystać całkowicie wedle własnego uznania. Przede wszystkim pracodawca może w uzasadnionych okolicznościach odmówić pracownikowi możliwości skorzystania w określonym terminie z urlopu wypoczynkowego, a po drugie nawet po udzieleniu tego urlopu i rozpoczęciu korzystania z niego przez pracownika, pracodawca (znów – w uzasadnionych okolicznościach) może pracownika odwołać z urlopu wypoczynkowego. Odwołanie pracownika z urlopu wypoczynkowego nie jest jednak prostą sprawą – aby pracodawca miał do tego prawo, muszą pojawić się po jego stronie istotne powody i okoliczności, które skutkują tym, że w braku obecności urlopującego się pracownika w zakładzie pracy w sposób poważny może zostać naruszone dobro zakładu pracy czy interes pracodawcy. Co więcej – odwołanie pracownika z urlopu może odbyć się wyłącznie z przyczyny, która nie była znana w chwili, w której udzielano pracownikowi tego urlopu. Jeśli pracownik pracuje w charakterze administratora sieci komputerowej, a awaria tej sieci nastąpiła przed wyjazdem pracownika na urlop, o czym pracodawca wiedział, to ta awaria sieci komputerowej nie może być przyczyną odwołania pracownika z urlopu bez jego zgody, choć obecność pracownika w zakładzie pracy z pewnością byłaby wskazana.

Odwołanie pracownika z urlopu wypoczynkowego – jak tego dokonać?

Odwołanie pracownika z urlopu wypoczynkowego może odbyć się praktycznie w każdy legalny sposób – jeśli pracownik przebywa na urlopie wypoczynkowym, to jego odwołanie z urlopu może odbyć się telefonicznie, mailowo, zwykłym listem, faksem itp. Powstaje jednak zasadnicze pytanie, czy pracodawca może zobowiązać pracownika, aby na czas swojego urlopu wypoczynkowego udostępnił pracodawcy „namiary”, pod którymi w razie potrzeby można się z nim kontaktować.

Co do zasady pracownik korzysta z urlopu wypoczynkowego zgodnie ze swoimi planami w tym zakresie. Pracodawca nie ma możliwości wpływania na to, gdzie i w jaki sposób pracownik będzie wypoczywał w trakcie urlopu. Oznacza to, że co do zasady pracodawca nie ma żadnej możliwości, aby zmusić pracownika do pozostawania w trakcie urlopu wypoczynkowego pod telefonem prywatnym czy służbowym. Oczywiście, za zgodą pracownika jest to dopuszczalne, ale trzeba mieć na względzie fakt, iż posiadanie np. telefonu służbowego w czasie urlopu wypoczynkowego w pewien sposób ogranicza pracownika.

Pracownik pod telefonem w czasie urlopu wypoczynkowego

Pracownik nie musi pozostawiać na czas urlopu wypoczynkowego żadnych danych, które umożliwią pracodawcy kontakt z nim. Oczywiście, jeśli na urlop wypoczynkowy wybiera się pracownik szczególnie dla pracodawcy ważny, to pracodawca może z nim ustalić, że w razie poważniejszych problemów w zakładzie pracy będzie możliwość kontaktowania się z nim np. telefonicznie. Nie oznacza to jednak automatycznie możliwości przerwania temu pracownikowi możliwości korzystania z urlopu wypoczynkowego.

O ile zatem pracodawca ma prawo odwołać pracownika z urlopu wypoczynkowego, tak może to być trudne do zrealizowania technicznie. Jeśli z pracownikiem nie ma kontaktu, nie ma możliwości odwołania go. Natomiast jeśli pracodawcy w czasie urlopu pracownika uda się jednak z nim skontaktować i wskazując istotne przyczyny odwołać pracownika z urlopu, to pracownik co do zasady nie może odmówić – ma obowiązek przerwać urlop wypoczynkowy i stawić się w ustalonym terminie w zakładzie pracy. Naturalnie, jeśli dla pracownika wiąże się to z dodatkowymi kosztami, koszty te ponosi pracodawca. Podobnie pracodawca ponosi koszty, które pracownik poniósł w związku z np. wyjazdem na wczasy, z których nie skorzystał wobec odwołania go z urlopu wypoczynkowego.