Od kiedy pracownikowi liczy się czas pracy – od przyjścia do zakładu pracy czy od rozpoczęcia pracy na stanowisku?

Zgodnie z art. 128 §1 kodeksu pracy czasem pracy jest czas, w którym pracownik pozostaje w dyspozycji pracodawcy w zakładzie pracy lub w innym miejscu wyznaczonym do wykonywania pracy. Pracownika obowiązują pewne normy czasu pracy (norma dobowa 8 godzin oraz norma średniotygodniowa 40 godzin), przy czym ostatecznie wiążące są dla niego godziny pracy, wyznaczone na dany dzień przez pracodawcę (np. w harmonogramie pracy, wskazane w regulaminie pracy, informacji o warunkach zatrudnienia itp.). Nierzadko powstaje jednak problem, od kiedy liczy się czas pracy pracownika – czy od przyjścia na teren zakładu pracy, od momentu rozpoczęcia faktycznego wykonywania pracy, czy jeszcze inaczej? A to ważne, bowiem w wielu przypadkach pracownik, zanim podejmie pracę na swoim stanowisku, musi na to stanowisko dotrzeć, musi przebrać się w odzież roboczą, przygotować narzędzia i materiały do pracy. Sama wskazana powyżej definicja czasu pracy nie wyczerpuje tego tematu – pozostawanie do dyspozycji pracodawcy oznacza bowiem gotowość do niezwłocznego podjęcia konkretnej pracy, a pracownik, który nie przebrał się w odzież roboczą czy co prawda pozostaje na terenie zakładu pracy, ale nie na swoim stanowisku pracy, nie jest w stanie niezwłocznie podjąć pracy.

Czas pracy – początek dniówki pracowniczej – od kiedy się liczy

Czasem pracy nie jest jedynie czas, w którym pracownik rzeczywiście wykonuje pracę. Do czasu pracy zalicza się pewne okresy, w których pracownik pracy nie świadczy, np. tzw. przerwy śniadaniowe (15 minutowe przerwy w ciągi dnia), przerwy na karmienie piersią, czas szkolenia z zakresu BHP, czas badania lekarskiego itp. Aby ustalić precyzyjnie moment rozpoczęcia pracy należy ustalić, w którym momencie pracownik staje się gotowy do wykonywania pracy w miejscu, w którym wykonuje pracę. Przepisy prawa pracy nie precyzują, jaki to jest moment – czy moment podpisania listy obecności (odbicia karty magnetycznej w zakładzie), moment stawienia się na stanowisku pracy, moment faktycznego rozpoczęcia wykonywania pracy. Tego typu kwestie można ustalić w regulaminie pracy, przy czym ustalenia te nie mogą być dowolne w tym sensie, że będą one korzystne wyłącznie dla pracodawcy (np. nie można ustalić, że do czasu pracy nie zalicza się czasu przebierania w odzież roboczą, czasu na uruchomienie maszyn, komputerów itp.).

W ocenie i zaleceniach Państwowej Inspekcji Pracy czas niezbędny pracownikowi na założenie odzieży roboczej, kąpiel po zakończeniu dnia roboczego i założenie własnej odzieży itp. jest czasem wliczanym do czasu pracy. Pracodawca bezwzględnie powinien o tym pamiętać. Niedopuszczalne jest liczenie dniówki pracowniczej od chwili, w której pracownik jest już przebrany w odzież roboczą i znajduje się na swoim stanowisku pracy. Z drugiej strony pracownicy nie powinni nadużywać powyższej okoliczności i spędzać na przebieraniu się zbyt dużej ilości czasu, który mogliby już wykorzystać z pożytkiem dla zakładu pracy.