Premia uznaniowa w podstawie wynagrodzenia chorobowego i zasiłku chorobowego

Czy licząc wynagrodzenie chorobowe i zasiłek chorobowy należy uwzględnić premię uznaniową?

Premia uznaniowa jest dobrowolnym (fakultatywnym) składnikiem wynagrodzenia. W przeciwieństwie do premii regulaminowej, której zasady wypłaty powinny zostać unormowane w regulaminie pracy bądź innym akcie prawa wewnętrznego, premia uznaniowa nie musi być w żaden sposób normowana – jej wypłata zależy wyłącznie od uznania pracodawcy. Co bardzo istotne – jeśli pracodawca premii uznaniowej pracownikowi nie wypłaci, pracownik nie ma żadnego roszczenia o jej wypłatę, w szczególności nie przysługuje mu prawo do wystąpienia do sądu pracy z roszczeniem o wypłatę tej premii.

Premia uznaniowa jest składnikiem wynagrodzenia, który podlega ozusowaniu i opodatkowaniu. Należy o tym pamiętać, naliczając listę płac pracownika. Jedynym wyjątkiem jest sytuacja, w której premia uznaniowa wypłacana jest za czas niezdolności do pracy – mimo tego, że pracownik nie pracuje ze względu na zwolnienie lekarskie, premia uznaniowa i tak jest mu wypłacana, ale w tej części, w której przypada ona na okres zwolnienia lekarskiego, jest ona zwolniona ze składek ZUS. Przykładowo jeśli pracownik przebywał na zwolnieniu lekarskim od 1 do 15 kwietnia, a mimo to za cały miesiąc otrzymał należną premię uznaniową np. w kwocie 500 zł, to część przypadająca na czas zwolnienia lekarskiego (250 zł) jest zwolniona ze składek, natomiast część przypadająca na okres pracy (16-30 kwietnia, drugie 250 zł) jest normalnie ozusowana.

W praktyce niektórzy pracodawcy mają wątpliwości, czy premia uznaniowa powinna znaleźć się w podstawie do wynagrodzenia chorobowego albo zasiłku. Generalna zasada jest taka, że do podstawy wynagrodzenia chorobowego albo zasiłku wlicza się te składniki wynagrodzenia, od których naliczana jest i odprowadzana składka na ubezpieczenie chorobowe (czyli w praktyce wszystkie te składniki, od których płaci się składki społeczne). Od zasady te istnieje jednak pewien wyjątek, przewidziany w treści art. 41 ustawy z dnia 25 czerwca 1999 roku o świadczeniach pieniężnych z ubezpieczenia społecznego w razie choroby i macierzyństwa, przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego nie uwzględnia się składników wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo w okresie pobierania tego zasiłku zgodnie z postanowieniami układów zbiorowych pracy lub przepisami o wynagradzaniu, jeżeli są one wypłacane za okres pobierania tego zasiłku.

Oznacza to, że jeśli dany składnik wynagrodzenia jest wypłacany pracownikowi mimo tego, że przebywał on na zwolnieniu lekarskim i pracownik zachowuje do niego prawo w okresie niezdolności do pracy, to takiego składnika nie uwzględnia się w podstawie do wynagrodzenia chorobowego albo zasiłku. Przykładowo jeśli premia uznaniowa jest wypłacana za czas pracy, czas urlopu wypoczynkowego, ale nie za czas choroby, to ona będzie wliczona do podstawy wynagrodzenia chorobowego i zasiłku, bo pracownik nie zachowuje do niej prawa w okresie przebywania na zwolnieniu lekarskim (czy innym okresie zasiłkowym, p. urlopie macierzyńskim czy opiece).

Należy nadmienić, iż jeśli dany składnik wynagrodzenia i zasady jego wypłaty nie zostały uregulowane w jakimś wewnętrznym akcie prawa pracy, np. w regulaminie wynagradzania, to przyjmuje się, iż nie są one wypłacane za okres nieobecności zasiłkowej, a więc wlicza się je do podstawy wynagrodzenia chorobowego czy zasiłku. Z kolei sama premia uznaniowa nie musi być w żaden sposób określona w aktach wewnątrzzakładowych, natomiast niektórzy pracodawcy wprowadzają do regulaminu wynagradzania zapisy, typu: „jeśli w danym miesiącu pracownik przepracuje pełny obowiązujący go wymiar czasu pracy, pracodawca może wypłacić mu premię uznaniową w wysokości X złotych, przy czym do wymiaru czasu pracy zalicza się czas przebywania przez pracownika na urlopie wypoczynkowym”. Taki (albo podobny) zapis jednoznacznie wskazuje, iż za czas niezdolności do pracy spowodowanej chorobą albo innego okresu zasiłkowego pracownik nie zachowuje prawa do premii uznaniowej, a zatem będzie ona wliczana do podstawy wynagrodzenia chorobowego czy zasiłku.

Gdyby zapis w regulaminie wynagradzania przewidywał natomiast, iż pracodawca może wypłacić premię uznaniową niezależnie od tego, czy pracownik przebywa na zwolnieniu lekarskim czy innej nieobecności zasiłkowej, to premia uznaniowa nie podlegałaby wliczeniu do podstawy wynagrodzenia chorobowego albo zasiłku, gdyż gdyby została ona wliczona, pracownik otrzymywałby ją niejako podwójnie – raz jako osobny składnik, a drugi raz jako część wynagrodzenia chorobowego czy zasiłku.

Więcej podobnych informacji znajdziesz w naszym szkoleniu Kurs kadr i płac online – zapoznaj się z jego zakresem, zapisz i weź udział – szkolenie odbywa się w całości przez internet, charakteryzuje maksymalną prostotą i wygodą korzystania. Przez cały czas trwania szkolenia pozostajesz pod opieką trenera, który odpowiada na wszystkie Twoje pytania, a po zakończeniu szkolenia otrzymasz od nas certyfikat i zaświadczenie MEN.

7 sierpnia 2017
SPD SZKOLENIA - wszelkie prawa zastrzeżone 2024